Nederland telt zo’n 900.000 moslims. Velen van hen maken de keuze om mee te doen aan de ramadan – die dit jaar rond 6 juni begint - en te vasten. Ook veel moslims met diabetes maken de keuze om aan de ramadan mee te doen. Tijdens deze periode verandert er veel: het dagritme, het aantal maaltijden en de hoeveelheid calorieën en koolhydraten hiervan. Door deze veranderingen is de kans groot dat de diabetes ontregeld raakt en de medicatie aangepast dient te worden. Voor behandelaars blijkt diabetes en ramadan een lastige combinatie. De Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) en de Jan van Ooijenstichting hebben daarom de toolbox Diabetes en ramadan ontwikkeld met medewerking van maatschappelijk partner Sanofi. Deze bevordert het gesprek tussen zorgverleners en mensen met diabetes over ramadan. En ondersteunt behandelaars met praktische, uniforme adviezen. Vanaf heden is de geactualiseerde toolbox 2016 hier gratis te downloaden.
Inhoud en gebruik toolbox
In 2013 verscheen de eerste toolbox Diabetes en ramadan. Deze wordt jaarlijks - op basis van de feedback uit het veld en/of nieuwe inzichten – geactualiseerd. De adviezen zijn gebaseerd op best practices die door de jaren heen zijn verzameld door de Jan van Ooijenstichting. De toolbox bestaat uit een wachtkamer-poster en een flyer, gericht op moslims met diabetes. Voor de behandelaars is er een adviesbrochure en een medicatiekaart met aanpassingsschema’s aan de toolbox toegevoegd. Zodat zorgverleners zo goed mogelijk advies kunnen geven, toegesneden op de specifieke doelgroep en de individuele patiënt.
De NDF raadt zorgverleners aan zelf het initiatief te nemen om het onderwerp diabetes en ramadan te bespreken, omdat patiënten er vaak vanuit gaan dat als de zorgverlener het onderwerp niet ten sprake brengt, zij zonder problemen kunnen vasten. Het is hierbij belangrijk uit te leggen welke klachten zich kunnen voordoen tijdens het vasten en dat regelmaat in de voeding en de medicijninname belangrijk is. Door mensen voorafgaand aan de vastenmaand met behulp van de toolbox te informeren, kunnen de negatieve effecten beperkt worden.
Risico’s van ontregeling
In Nederland doen zo’n 70.000 mensen met diabetes mee aan het vasten tijdens de ramadan. Door de veranderingen in deze periode is de kans groot dat de diabetes ontregeld raakt. Zo blijkt uit internationaal onderzoek dat er tijdens de ramadan beduidend vaker sprake is van hypoglykemie doordat men tijdens de ramadan een groot deel van de dag niet eet en drinkt. Zeker na de iftar bestaat een grote kans dat de hoge bloedglucosewaarden in de avond en nacht aanhouden door de koolhydraatrijke gerechten.
