Uitgangsvraag
Wat is het effect van magnesium op het risico en de behandeling van diabetes?
Aanbevelingen
- De voedingsnormen voor magnesium zijn geslacht- en leeftijdsafhankelijk. Er zijn geen aanwijzingen dat deze waarden moeten afwijken voor mensen met diabetes
Bewijs - risico op en behandeling van diabetes
Magnesium en het risico op diabetes
Magnesium is nodig voor veel processen in het lichaam, waaronder botopbouw en energiehuishouding. Daarnaast speelt het mineraal een belangrijke rol in het glucose- en insulinemetabolisme. Verschillende meta-analyses tonen aan dat een lage magnesiumstatus is geassocieerd met een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 [243-247].
Magnesium en de behandeling van diabetes
Een aantal recente meta-analyses van RCTs heeft gekeken naar het effect van magnesiumsuppletie op uitkomsten zoals nuchtere glucosewaarden en HbA1c bij mensen met diabetes type 2. De resultaten zijn wisselend. Sommige onderzoeken vinden dalingen in nuchter glucose [248], maar andere vinden geen effect [249]. Ook de resultaten voor insulinegevoeligheid (HOMA-IR) zijn tegenstrijdig [249]. Twee meta-analyses laten zien dat een interventie met magnesium bij mensen met diabetes type 2 die een te lage magnesiumstatus hebben, kan zorgen voor een daling in de bloeddruk [203, 250].
Zoals dat ook voor veel andere wateroplosbare micronutriënten geldt, kan diabetes ervoor zorgen dat de nieren meer magnesium uitscheiden. Hierdoor kan de behoefte hoger zijn, vooral wanneer de diabetes slecht gereguleerd is [29].
Een andere meta-analyse waarschuwt voor een mogelijke interactie tussen magnesium en SGLT2-remmers. Deze bloedglucoseverlagende middelen kunnen mogelijk zorgen voor een hogere magnesiumstatus in mensen met diabetes [251].
Van bewijs naar aanbeveling
Ook voor magnesium hangt de adequate inname af van het geslacht. Mensen met diabetes kunnen last hebben van een verhoogde magnesiumuitscheiding, waardoor hun status lager is. Een tekort aan magnesium kenmerkt zich door spierkrampen, spierzwakte of lusteloosheid.
Achtergrondinformatie
Adviezen uit andere richtlijnen
| Nederland Gezondheidsraad 2018 | Voor mannen ligt de adequate inname op 350mg/dag. Voor vrouwen is de adequate inname 300mg/dag. |
| Nederlandse Diabetes Federatie 2015 |
Er is een associatie tussen magnesiumdeficiëntie en diabetes type 2. Er is onvoldoende bewijs voor het gebruik van magnesium voor het verbeteren van de glucoseregulatie bij mensen met diabetes. Aanbevolen wordt bij mensen met diabetes die klagen over spierkrampen, spierzwakte of lusteloosheid de magnesiumspiegel in het bloed te controleren. |
| Verenigde Staten American Diabetes Association 2017 |
Er is toenemend bewijs dat magnesiumstatus is gelinkt aan diabetesrisico in mensen met prediabetes. Verminderde magnesiuminname is gecorreleerd met een verhoogd risico op T2DM. Diabetes kan leiden tot een verhoogd urineverlies van magnesium. Hypo-magnesiumoxide komt vaker voor bij mensen met diabetes in vergelijking met de gezonde populatie en nog meer bij slecht gecontroleerde diabetes. Sommige klinische onderzoeken tonen aan dat magnesiumsupplementen effectief zijn bij het verlagen van de nuchtere bloedsuikerspiegel en bij het verbeteren van de insulinegevoeligheid. Andere studies hebben geen effecten gemeld. |
| Canada Diabetes Canada 2018 |
Routinematig gebruik van vitamine- en mineralensupplementen wordt in het algemeen niet aanbevolen. |
| Verenigd Koninkrijk Diabetes UK 2018 |
Hogere inname van magnesium in de voeding is in verband gebracht met een lagere incidentie van diabetes type 2. Daarnaast verbetert magnesiumsuppletie de glykemische controle, vermindert het cardiovasculaire risico bij mensen met gediagnosticeerde diabetes en verbetert de insulinegevoeligheid bij degenen met een risico op diabetes. |
| Australië Diabetes Association of Australia 2018 |
Resultaten literatuur
Magnesium en het risico op diabetes type 2
- De umbrella-review van Neuenschwander (2019) rapporteert een verband tussen magnesium en het risico op diabetes type 2, op basis van de meta-analyse van Fang (2016)[247]. Iedere 100 mg per dag magnesium houdt verband met een lager risico op diabetes van 9% (SHR: 0,81; 95%CI: 0,77 tot 0,86). De kwaliteit van het bewijs is gegradeerd als redelijk (Neuenschwander incidence).
- De meta-analyse van Wu (2017) omschrijft een verband tussen lage magnesiumwaarden en een hoger risico op diabetes type 2 (RR: 0,64; 95%CI: 0,50 tot 0,81) wanneer hoge met lage inname werd vergeleken. Er was geen significante lineaire associatie (RR: 0,90; 95%CI: 0,81 tot 1,002)[243].
- De meta-analyse van Fang (2016) omschrijft dat er geen aanwijzingen zijn voor een dosis-responsrelatie tussen magnesiuminname via de voeding en het risico op diabetes type 2. Bij een extra inname van 50mg/dag was het risico 0,88 (95%CI: 0,85 tot 0,92; I2=67,2%. Bij een extra inname tussen de 50 en 100mg, 0,81 (95%CI: 0,76 tot 0,86; I2=75%). Bij een extra inname tussen de 100 en 150mg 0,77 (95%CI: 0,70 tot 0,83; I2=52,3%) en bij meer dan 150mg 0,72 (95%CI: 0,61 tot 0,84; I2=54,5%)[244].
- De meta-analyse van Cheungpasitporn (2016) liet een significant verband zien tussen een magnesiumtekort en hoger risico op diabetes type 2 na een niertransplantatie (RR: 1,25; 95%CI: 1,08 tot 1,45)[246].
- De meta-analyse van Xu (2015) beschrijft een verband tussen magnesiuminname en diabetes gevonden wanneer de hoogste met de laagste inname werd vergeleken (RR: 0,77; 95%CI: 0,71 tot 0,82). Bij de dosis-responsanalyse werd een magnesiuminname van 100 mg/dag geassocieerd met een 16% vermindering van het diabetes type 2risico (RR: 0,84; 95%CI: 0,80 tot 0,88), maar er was geen aanwijzing voor een lineair verband (Pnonlinearity=0,003) [245].
Magnesium en de behandeling van diabetes
- De meta-analyse van Dibaba (2017) laat zien dat magnesium suppletie in RCTs de bloeddruk kan verlagen in mensen met een verhoogd risico op diabetes [250].
- De meta-analyse van de Paula (2017) liet op basis van RCTs zien dat dagelijkse suppletie van 450 mg magnesium zowel de systolische (−20,4 mmHg) als diastolische (−8,7 mmHg) bloeddruk kan verlagen bij mensen met diabetes type 2)[203].
- De meta-analyse van Veronese (2016) laat zien dat magnesium-behandeling in RCTs de nuchtere plasmaglucose bij mensen met diabetes kan verlagen (SMD: -0,40; 95%CI: -0,80 tot -0,00; I2=77%). Bij mensen met een hoog risico op diabetes verbeterde magnesiumsuppletie de plasmaglucosespiegels na een OGTT van 2 uur aanzienlijk (SMD: -0,35; 95%CI: -0,62 tot -0,07; I2=0%) en vertoonde het ook een daling in HOMA-IR (SMD: -0,57; 95%CI: -1,17 tot 0,03; I2=88%)[248].
- De meta-analyse van RCTs van Simental-Mendía (2016) laat een significant effect zien van magnesiumsuppletie op HOMA-IR bij mensen met en zonder diabetes type 2 (gewogen MD: -0,67; 95%CI: -1,20 tot -0,14; p=0,013), maar niet op plasmaglucose (gewogen MD: -0,20mmol/l; 95%CI: -0,45 tot 0,05; p=0,119), HbA1c (gewogen MD: 0,018mmol/L; 95%CI: -0,10 tot 0,13, p=0,756) en insuline (gewogen MD: -2,22mmol/l; 95%CI: -9,62 tot 5,17; p=0,556) [249].
- De meta-analyse van RCTs van Tang (2016) liet zien dat SGLT2 inhibitors het magnesium niveau in mensen met diabetes kan verhogen, mogelijk door een klasse-effect van de medicatie (canagliflozin: WMD 0,06 mmol/l voor 100 mg en 0,09 mmol/l voor 300 mg; dapagliflozin: WMD 0,1 mmol/l voor 10 mg; empagliflozin: WMD 0,04 mmol/l voor 10 mg en 0,07 mmol/l voor 25 mg; en ipragliflozin: WMD 0,05 mmol/l voor 50 mg [251].
