Uitgangsvraag
Wat is het effect van volkoren graanproducten bij het risico op en de behandeling van diabetes?
Aanbevelingen
- Adviseer producten die vezelrijk zijn, zoals volkorenbrood, volkorenpasta of zilvervliesrijst (B).
- Vervang geraffineerde graanproducten door volkoren graanproducten (B).
Toelichting
Volkoren graanproducten zijn rijk aan vezels, omdat ze worden gemaakt van de hele (vermalen) graankorrel. De hoeveelheid vezels in volkorenproducten kan verschillen. Volkorenbrood mag alleen volkoren worden genoemd wanneer het gemaakt is van 100% volkorenmeel. Voor crackers, ontbijtkoek, beschuit, knäckebröd en pasta geldt dat ze al volkoren mogen worden genoemd wanneer er 50% volkorenmeel in zit.
Bewijs - risico op en behandeling van diabetes
Volkoren graanproducten en het risico op diabetes
Voor volkorenproducten werd in een meta-analyse van cohortstudies een verband gevonden met minder diabetes gerelateerde sterfte [104]. Naast sterfte gerelateerd aan diabetes, was ook het risico op sterfte door alle oorzaken, en sterfte gerelateerd aan hart- en vaatziekten en coronaire hartziekten lager bij mensen die volkorenproducten gebruikten [104].
Volkoren graanproducten en de behandeling van diabetes
De rol van volkoren producten bij de behandeling van diabetes is beperkt onderzocht, maar de onderzoeken die gedaan zijn rapporteren lagere bloedglucosespiegels en minder diabetes gerelateerde sterfte bij mensen met diabetes die volkoren producten gebruiken.Achtergrondinformatie
Resultaten literatuur
Volkoren producten en het risico op diabetes
- De umbrella-review van Neuenschwander (2019) verwijst naar de meta-analyse van Schwingshackl (2017)[96]. Iedere extra 30 gram aan volkorenproducten is geassocieerd met een lager risico op diabetes (RR: 0,87; 95%CI: 0,82-0,93, I2 = 91%, n = 12 studies, hoge kwaliteit bewijs). Ook volkoren graanproducten tonen een associatie met een lager risico op diabetes, gebaseerd op de meta-analyse van Aune uit 2013[677] (SHR voor volkoren granen per portie per dag: 0,732; 95%CI: 0,59 tot 0,91, bewijskwaliteit laag; SHR voor volkoren brood per drie sneden per dag: 0,74; 95%CI: 0,56 tot 0,98) [24].
- De systematische review van Della Pepa (2018) geeft aan dat mensen die dagelijks 60-90 gram volkoren producten eten het laagste risico op diabetes type 2 hebben in vergelijking met mensen die bijna nooit volkoren producten eten (RR: 0,68; 95%CI: 0,58 tot 0,81) [94].
- 0,95%CI: De systematische review van meta-analyses van Micha (2017) geeft aan dat iedere 50g volkoren producten per dag geassocieerd is met 22% lager risico op diabetes type 2 (RR: 0,88; 95%CI: 0,83 tot 0,93) [44].
- De meta-analyse van Aune (2016) laat zien dat consumptie van volkoren producten geassocieerd is met een lager risico op diabetes type 2 (RR=0,49; 95%CI: 0,23 tot 1,05; I2=85% voor elke 90 gram volkoren producten per dag) [93].
- De meta-analyse van Chanson-Roll (2015) geeft een risicoreductie van 0,3% bij iedere 10 gram extra volkorenproducten voor diabetes type 2 (slope 0,000293; 95%CI: -0,000424 tot -0,000161; P <0,0001) [95].
Volkoren producten en de behandeling van diabetes
- De meta-analyse van Li (2016) geeft aan dat diabetes-gerelateerde sterfte met 9% afneemt voor ieder portie volkoren producten (RR: 0,91; 95%CI: 0,76 tot 1,11), I2=84%) [104].
- De RCT van Malin (2018) laat zien dat de glucose-gestimuleerde insulinerespons groter is bij mensen met prediabetes die een dieet met volkoren producten volgden, dan wanneer zij hetzelfde dieet met niet-volkoren producten volgden [102].
- De RCT van Kim (2016) laat zien dat de glucosepieken na een maaltijd met volkoren producten lager zijn dan bij een maaltijd zonder volkoren producten. De resultaten zijn echter moeilijk te interpreteren, omdat in deze studie naast de volkoren producten ook uit zuivel, noten en kip werden gegeten door de interventiegroep [100].
- De RCT van Li (2016) toonde alleen een verbetering in HbA1c en triglyceriden bij mensen die iedere dag 100 gram havermout aten, terwijl de groep die 50 gram havermout kreeg minder grote effecten liet zien [101].
