Uitgangsvraag
Wat is het effect van peulvruchten bij het risico op en de behandeling van diabetes?
Aanbevelingen
- Peulvruchten passen in een gezond voedingspatroon voor mensen met diabetes.
- Er zijn geen aanwijzingen dat mensen met diabetes een andere hoeveelheid peulvruchten zouden moeten gebruiken dan de algemene bevolking (C).
Bewijs - risico op en behandeling van diabetes
Peulvruchten en het risico op diabetes
Peulvruchten, zoals bruine, witte en zwarte bonen, kapucijners, kievitsbonen (borlotti), limabonen, linzen, kikkererwten, spliterwten, kidneybonen en sojabonen, bevatten veel vezel, eiwit en ijzer. Uit verschillende studies komt naar voren dat peulvruchten deel uitmaken van een gezond voedingspatroon, omdat ze een gunstig effect hebben op het lipidenprofiel.
Daarnaast zijn er aanwijzingen dat plantaardige voedingspatronen met peulvruchten verband houden met een lager risico op diabetes type 2 [301, 310]. Studies die het verband met de totale inname van peulvruchten onderzochten laten echter geen duidelijk verband zien met het risico op diabetes [96, 311, 312].
Peulvruchten en de behandeling van diabetes
Ander onderzoek geeft aan dat mensen met diabetes type 2 die een voedingspatroon aanhouden met veel peulvruchten een lager HbA1c hebben dan mensen die minder peulvruchten eten [313]. Mogelijk komt dit door de lage glykemische index van peulvruchten [57].
Hoewel peulvruchten veel zetmeel bevatten, bevatten ze ook veel vezels waardoor het effect op de bloedglucosespiegel klein is.
Een meta-analyse van studies naar soja-eiwit geeft aan dat naast een daling in HbA1c, ook verbeteringen in nuchtere bloedglucosespiegel en LDL-cholesterolwaarden werd gevonden bij mensen met diabetes die soja-eiwit aan hun voeding toevoegden [314].
Achtergrondinformatie
Adviezen uit andere richtlijnen
| Nederland Gezondheidsraad 2015 | Er is te weinig onderzoek om een uitspraak te doen over het verband tussen het gebruik van peulvruchten en het risico op diabetes type 2. Ook het verband tussen het gebruik van sojaproducten en het risico op diabetes mellitus type 2 is niet eenduidig. Wel verlaagt het gebruik van 130 gram peulvruchten per dag het LDL-cholesterol met ongeveer 0,2 mmol/l ten opzichte van tarwe en groente. |
| Nederlandse Diabetes Federatie 2015 |
Het is bewezen dat een voedingspatroon rijk aan (onder andere) peulvruchten is geassocieerd met een relatief lage kans op diabetes type 2 en een relatief gunstig risicoprofiel bij mensen met diabetes type 2. |
| Verenigde Staten American Diabetes Association 2017 |
Een studie naar peulvruchten vond verbeteringen in bloedruk wanneer peulvruchten werden toegevoegd aan een voedingspatroon met een lage glykemische index. |
| Canada Diabetes Canada 2018 |
Peulvruchten passen in een gezond voedingspatroon voor mensen met diabetes vanwege de lage glykemische index. |
| Verenigd Koninkrijk Diabetes UK 2018 |
- |
| Australië Diabetes Association of Australia 2018 |
- |
Resultaten literatuur
Peulvruchten en het risico op diabetes
- De umbrella-review van Neuenschwander (2019) geeft geen duidelijk verband tussen het gebruik van peulvruchten en het risico op diabetes type 2(SHR: 1,00; 95%CI: 0,92 tot 1,09 voor iedere 50 gram per dag), op basis van de meta-analyse van Schwingshackl uit 2017 [24, 96].
- De meta-analyse van Tang (2020) geeft aan dat de inname van tofu, soja-eiwit, en isoflavonen uit soja invers geassocieerd zijn met het risico op diabetes type 2. Voor de totale peulvruchteninname werd echter geen duidelijk verband gevonden (RR: 0,95; 95%CI: 0,79 tot 1,14) [312].
- De systematische review van Ferreira (2020) geeft aan dat peulvruchten in een gezond voedingspatroon passen, omdat er aanwijzingen zijn dat peulvruchten het risico op diabetes type 2 verlagen [310].
- De meta-analyse van Qian (2019) onderzocht het verband tussen plantaardige voedingspatronen en het risico op diabetes type 2. Er werd een significant verband waargenomen tussen een hogere index voor een plantaardig voedingspatroon en een lager risico op diabetes type 2 (RR, 0,77; 95%CI, 0,71-0,84) in vergelijking met een lagere index voor een plantaardig voedingspatroon. De associatie werd versterkt toen gezonde plantaardige voedingsmiddelen, zoals fruit, groenten, volle granen, peulvruchten en noten, werden opgenomen in de definitie van de plantaardige voedinspatronen (RR, 0,70; 95%CI, 0,62-0,79) [301].
- De meta-analyse van Viguiliouk (2019) onderzocht het verband tussen peulvruchten en het risico op diabetes. Er werd geen significant verband gevonden (RR: 0,93; 95%CI: 0,83 tot 1,05) [311].
- De meta-analyse van Jannasch (2017) geeft aan dat voedingspatronen met veel peulvruchten, zoals een mediterraan en DASH, in verband staan met een lager risico op diabetes type 2 [288].
- De meta-analyse van Schwingshackl (2017) laat zien dat er geen significante associatie is tussen het gebruik van peulvruchten en het risico op diabetes type 2. Wanneer de hoogste met de laagste innamecategorie werd vergeleken, werd geen verschil in risico gevonden (RR: 0,96; 95%CI: 0,87 tot 1,05) [96].
Peulvruchten en de behandeling van diabetes
- De systematische review van Bielefield (2020) onderzocht het effect van peulvruchten op de bloedglucosespiegel bij mensen met en zonder diabetes. Studies bij mensen met diabetes type 2 laten soms een lagere nuchtere bloedglucosespiegel zijn bij mensen die voor langere tijd veel peulvruchten gebruiken. Ook voor het HbA1c worden soms gunstige resultaten gevonden. Bij mensen zonder diabetes werden geen significante effecten gevonden [313].
- De meta-analyse van Zhang (2016) geeft aan dat de een interventie met soja-eiwit bij mensen met diabetes type 2 voor een daling in de nuchtere bloedglucosespiegel (WES: -0,207; 95%CI: -0,374 tot -0,040; p=0,015), nuchtere seruminsuline (WES: -0,292; 95%CI: -0,496 tot -0,088; p=0,005), HOMA-IR (WES: -0,346; 95%CI: -0,570 tot -0,123; p=0,002), diastolische bloeddruk (WES: -0,230; 95%CI: -0,441 tot -0,019; p=0,033), LDL-cholesterol (WES, -0,304; 95%CI: -0,461 tot -0,148; p=0,000) en totaalcholesterol (WES: -0,386; 95%CI: -0,548 tot -0,225; p=0,000) kan zorgen [314].
- De meta-analyse van Ojo (2018) laat zien dat een voedingspatroon met een lage glykemische index en veel peulvruchten voor een verbetering in HbA1c kan zorgen bij mensen met diabetes type 2 (-0,5%; 95%CI: -0,6 tot -0,4 [-5,5 mmol/mol; 95%CI: -6,6 tot -4,4]) [57].
